|
|
|
Tayakadın Köyü Halkına Açık Mektup: “Havanızı Koruyunuz” Prof.Dr. Celal KARLIKAYA[1] Nefesin ve hayatın değeri Hayat nefes’le başlar ve nefessiz birkaç dakikanın ötesi hayatla bağdaşmaz. Sağlıklı ve iyi bir hayat uygarlığımızın amacını oluşturmaktadır. Öyle ya devlet bizi sağlık içinde yaşatmakla görevlidir. Hastalıkta ve sağlıkta bizimledir; olmalıdır. Ama bize düşen ödevler yok mu? Var elbet: biz de sağlığımızı korumakla ve gözetmekle yükümlüyüz. Bu can bizim babamızdan kalan tapulu malımız mı yoksa kutsal bir emanet mi? Eğer bu canı sokakta bulmadıksa, onu hoyratça kullanmamalı, gücümüzü, kuvvetimizi, sağlığımızı israf etmemeliyiz ve mutlaka onu korumalı ve gözetmeliyiz. Ne kadar zarar veriyor? 20’den fazlası öldürücü olan, toplam 50’den fazla hastalık başta sigara tüttürenler için adeta sırtlarında taşıdıkları bir saatli bomba gibi. Hastaneler ve mezarlıklar sigarazedelerle dolu: öyle ki ülkemizde her yıl 100,000 kişi sigaradan ölüyor. Bu büyük can kaybı yılda 50 Milyar Dolar maddi kayıba da yol açıyor. Sadece sigara mı, tütünün her hali zararlı. Bu can ve mal kayıplarına karşı önlem alınmazsa 20 yıl içinde 5 Milyon insanımızı kaybedeceğimiz ve 1,5 Trilyon Dolara mal olacağını görebiliyoruz. Bilimsel veriler bize ülkemizde halen her 4 erişkin erkek ölümünden birisinin sigaradan olduğunu göstermektedir. Kadınlarda da sigara ölümleri hızla artmaktadır. Erkeklere özenen kadınlar erkelerden daha fazla zarar görmektedir. Bu kadar zarar neden oluyor? Peki bu canı neden korumayamıyoruz? Çünkü hatırlamıyoruz. Unutuyoruz sigara bize ne kadar zarar veriyor? İçinde, insanda kanser yaptığı, zararlı olduğu kanıtlanmış olan yüzlerce madde bulunduğunu duyuyoruz da unutuyoruz. Hatırlamıyoruz hepimiz et ve kemikten yaratıldığımızı. Hiç birimize hasta olmayacağımızın, bu hastalık yüzünden ölmeyeceğimizin garantisi verilmedi ki. Nefes yollarımızın, kalbimize, beynimize vücüdumuzun her yerine giden küçücük kılcal damarlarımızın ne kadar zarar gördüğünü bilmiyoruz, ancak hasta olunca anlayabiliyoruz. Oysa kanser, kalp krizleri bir günde olmuyor, zararın hastalığa dönüşmesi on yılları buluyor. Yani her gelecek aslında yakın, değil mi? Ciğerlerimiz kediye emanet! Halk ve devlet olarak bu kadar büyük can ve mal kaybına karşın sigaraya dair tek kazanç çok uluslu sigara şirketlerinin. Artık Osmanlı’nın sattığı, Atatürk’ümüzün yeniden aldığı Devlet Tekeli de yok. Birçokları gibi bu en stratejik ürünümüzü bile yabancı sigara şirketlerine sattık. Artık sigaranın tüm kazancı yabancıların elinde ve ciğerlerimiz kediye emanet edilmiş durumda. Ya Dumansız Hava Sahası Ya Ölüm! Yeniden soluk alabiliriz! Halkımız, ülkemiz ve vatanımız için en büyük tehditlerden birisi olan bu tüttürme sorunu ile başa çıkabiliriz, çıkmalıyız. Bu mücadele hem devlete hem de kişiye düşmektedir. İhmalkar davranmak, ertelemek, çareyi sadece başkalarından beklemek hatasına düşersek çok ağır bedel ödeyeceğiz; zaten ağır bedeller ödüyoruz. Biz doktorlar hastanelerde başta kanser hastalarının evine düşen ateşi her gün, içimiz sızlayarak izliyoruz. Devlet hem içenlerin hem de tamamen masum olan içmeyenlerin temiz hava solumasını sağlamakla da görevli. Ayrıca imzalanmış uluslararası andlaşmalar da bu yükümlülüğü getirmekte. Bakınız sigara şirketlerinin Anayasa Mahkemesine kadar götürdükleri sigara yasağı karşıtı itiraz hukuki olarak da haksız bulundu. Kim başkalarını kanser yapma, öldürme hakkı olduğunu savunabilir ki. Sigara ile mücadele etmek için artık yararı kanıtlanmış birçok silah var elimizde. Yeter ki bu mücadelenin gerektiğinin farkında olalım. Sigara tüttürmek bir irade messelesi mi? Eğer irade meselesi ise neden bırakmıyorlar? Hayır işin doğrusu bunun bir irade meselesi değil bir bağımlılık olduğudur. Dünya Sağlık Örgütüne göre sigaradaki nikotin eroin, kokain kadar bağımlılık yapabilen bir madde. O halde sigara içenler çok az bir azınlık dışında içmeme, bırakma özgürlüğüne sahip değiller; yani bırakamıyorlar. Kendi kendine temelli bırakma şansı ancak %5 kadar kişiye nasib olabiliyor. Öyle ki kanser olduğu, kalp krizi geçirdiği halde bırakamayan çok insan var. Çok az bir kişinin kolayca bırakabilmesi söz konusu ama o kişiler de büyük risk altında. Çaresi var: isteyen, yeterince gayret gösteren herkes bırakabiliyor! Bazıları yeterince isterse kendi kendine de bırakabiliyor. Bırakamayanlar için ise çaresi var: öğüt almak, tedavi olmak. Sigara bağımlılığı, bir düşkünlük olarak görülmemeli. Bu, zararlarının iyi bilinmediği, sigara reklamlarının serbestçe yapıldığı zamanlarda salgın haline gelmiş ve şimdi de çaresi bulunmuş bir bağımlılık hastalığı. Tüm aile hekimleri hastalarına temel sigara bırakma danışmanlığını vermekle yükümlü ve yetkilidir. Bırakamayanlar! aile hekiminize başvurunuz. Edirne’de de Tıp Fakültesi ve Devlet Hastanelerinde sigara bırakma poliklinikleri var. Bırakmak için iş işten geçti mi? Sigarayı bırakmak için asla geç kalmadınız. Sigarayı çok uzun yıllar içen, hatta sigara yüzünden kanser olanlar bile zararın neresinden dönseler kazanıyorlar. Evet, insan bedeni kendini hızla tamir etme yeteneğine sahip; gayret eden için sağlık hemen gelmeye başlıyor. Tansiyon ve nabız normale 20 dakika içinde dönüyor. Bir kaç gün içinde tat ve koku duygusu iyileşiyor. Solunum yolları birkaç günde açılmaya başlıyor. Kandaki en önemli zehirlerden birisi olan karbonmonoksitin de azalması ile bedenin enerjisi, gücü birkaç günde yükselmeye başlıyor. Birkaç günde cilt kendini yeniliyor ki bu gözle görülüyor ve sağlığımız için iyi yolda olduğumuzun aynası oluyor. Kalp krizi riski hızla azalıyor ve bir yıldaki risk azalması en iyi ilaçlardan bile daha iyi olabiliyor. Kanser riski de yıllar içinde kat kat azalıyor. Sigara içen bir kişinin sağlığı için yapabileceği en iyi yatırımın sigarayı bırakmak olduğu bilimsel bir gerçek. Sevgili Tayakadın Köyü Vatandaşlarım, Sanırım bana ayrılan sayfalar için bu kadarı yeterli. İnsan için, dünyadaki bu baş zehir için konuşacak, söyleyecek çok şey var. Size öğrencilerimin ve derneğimizin çalışmalarından olan Sigarasız Spor ve Gençlik Bayramı ve Sigarasız Kırkpınar çalışmalarından bazı resimler de gönderiyorum. Görüşmek dileğiyle…
“Havanızı koru”yun, “Dumansız Hava Sahaları”nda Soluyun, Sağlıcakla Kalın…
Dr. Celal KARLIKAYA Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Sayfa Önerileri: http://www.dumansizhavasahasi.org.tr/ http://www.edirnesm.gov.tr/iltkk/default.asp http://sigarabirak.trakya.edu.tr/ http://www.facebook.com/pages/TEMIZ-NEFES-SIGARASIZ-YASAM-DERNEGI/121435327898167?ref=ts Mücadelemizden kesitler:
[1] TC. Sağlık Bakanlığı Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi Üyesi T.C. Edirne Valiliği İl Tütün Kontrol Kurulu Üyesi T.C. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi T.C. Temiz Nefes Sigarasız Yaşam Derneği Başkanı Edirne, 10 Ocak 2011 |
Duyuru Arşivi |
