Yöresel Dilimiz
YÖRESEL DİLİMİZ
KÖYÜMÜZDE GENELDE KULLANILAN AĞIZLA İLGİLİ TERİMLER
- ALLA :Allah
- KAVE : kahve
- ŞE :şey
- SİREK: seyrek görülür.
- AKLIK :pudra,
- BALKAN: (dağlık),
- KIZAN: Çocuk, genç..
- PIRKALAMAK: Kurcalamak, dürtmek...
- BİKERETTE: Bir işi tek seferde, bir kerede yapmak...
- MAACIR: Muhacir.
- AYDAMAK: Sürmek, haydamak...
- AYKIRLAMAK: Bir istikamete yönelmek, yöneltmek...
- DOMATİZ: Domates.
- ARETLİK: Ahiretlik, can arkadaş, kanka..
- SIPITMAK: Fırlatmak, atmak, fıydırmak...
- FIYDIRMAK: Spıtmak, fırlatmak, atmak...
- DOMATİZ: Domates
- AGA: Ağabey, abi...
- PURNİK: Sigaradan veya içkiden bir fırt almak...
- GÜNDENDİ: Ayçiçeği, gündöndü...
- AMPİR: Salak, sersem...
- KAPÇIK AĞAZLI: Ağzında bakla ıslanmayan, çat çat her şeyi söyleyiveren...
- EPTEN AYKIRI GİDERSİN: Çok entelsin..
- KENDİLİKSİZ: Aklı başında olmayan...
- TE ORDA/Tİ ORDA: İşte orada...
- KAPTIR BURDAN: Bu yoldan devam et...
- BIZIKLAMAK: Kurcalamak, karıştırmak...
- APOLYE: Hoparlör.
- KAÇ ÖTE BE EYYY: Park yeri isterken...
- TE BU TARLALARIN EPSİ BENİM: Mal varlığı beyanında..
- FASİLLE: Fasülye
- MOTOR: Trakya’da traktör anlamında kullanılır, başka yerlerde olduğu gibi motosiklet değil. Örn: Bu kızan çok fena motor aydüyü beya! (Çocuk çok tehlikeli sürüyor anlamında) ve hızlı traktör kullanıyor)
- KAAVE: kahve
- M(EE)MET: Mehmet
- d(aa) : daha
- SAB(AA) :sabaha
- MAALE : mahalle
- BİRKİ : bir iki
- BUBA : baba
- ACAMILIK :acemilik
- ŞÜLE: şöyle
- ÜTEBERİ: öteberi
- TÜRLİ : türlü
- MADALYE: madalya
- ERAZİ : arazi
- BUYDAY :buğday
- ANCA: Henüz, yeni, yakın, az evvel manasında
- Bıldır: Geçmiş yıl
- Bostan: Salatalıar, karpuz
- Kopça: Düğme
- ZERZEVAT : Sebzeler
- HİNDİ : Bibi
- HOŞAF SSULARI (SOĞUKLUK) : Komposto, meyve (yemiş)suları
- KURULUK : Kiler,Yemek pişirmek için evlerin içerisinde mutfak olarak kullanılan bölümden başka, avlulu evlerde evin dışında üzeri örtülü “kuruluk” denen “öteberi”, “şunu bunu” kışın ısınmak için kullanılan
- MAŞİNA,MAŞİNGA : Kuzine soba
- BACALIK : Ocak başı
MUTFAK İLE İLGİLİ ARAÇLARA VERİLEN İSİMLER, MUTFAKLA İLGİLİ TERİMLER
- Çay gümü (güğümü): Çaydanlık.
- ÇİNKA SAHAN: Çinko tabak.
- ÇÖMLEK.Çölmek
- DİRMEN: Değirmen.
- ISIRAN: Demirden yapılmış saplı, uzun, yassı hamur çevirme aleti.
- İYE: Bıçak bilemek için kullanılan alet, eye.
- Kalp tencere: İyi pişirmeyen tencere.
- Kasnak: Yemek sofrası hazırlanırken sininin yüksekte durması için altına konulan yuvarlak tahta alet.
- Kevger: Delikli pilav süzgeci..
- Kuştirik: Küçük eşya.
- Naştırpa: Maşrapa, kulplu bardak.
- OKLAA: Oklava.
- PODİA (YUNANCA): Mutfak önlüğü.
- Sacaa: Sacayağı.
- SAÇKAYA: Taştan yapılmış yufka sacı.
- SERGEN: Tabak konulan açık raf.
- SOFRA, EKMEK MENDİLİ: Sofra altına serilen bez.
- TABLA: Çay tepsisi.
- TAŞ KAYA: El değirmeni.
- YASTAĞAÇ: Yufka açılan sofra, tahta.
- ABTESLİK: Musluk – lavabo.
- ALÜMİN KAP: Alüminyum kap.
- KAPKACAK:Çanak çömlek
YİYECEKLER, MEYVE – SEBZELER VE MUTFAKLA İLGİLİ SÖZLER: - Ağlat: Ahlat armudu.
- Bardak eriği: Uzun erik.
- Bostan: Tarla ya da karpuz.
- Böğürtmek: Hafif kızartmak.
- Börttürmek: Az pişirmek.
- Budey: Buğday
- Cazırdamak: Yemeğin tencere dibine yanması.
- Domata: Domates.
- Donyağ: İç yağı.
- Ekelemek: Serpmek.
- Ezme: Püre.
- Fasile: Fasulye.
- Fişne: Vişne.
- Gündendi: Ayçiçeği, gündöndü.
- Gündendi yası: Ayçiçek yağı.
- Halka: Simit.
- HAMBAR EVİ:Yiyeceklerin konulduğu yer, kiler.
- HAMUR ÜRETMEK: üretmek, çoğaltmak.
- Kapçık: Meyve kabuğu.
- Karamuk: Ahududu, böğürtlen.
- Kaysı: Kayısı.
- Kaşer: Kaşar.
- Kırıklamak: Yiyeceği ufalamak.
- Kıymıklanık: Küçük doğranmış.
- Kirez: Kiraz.
- Kotil kotil doğrama: Küçük küçük şekilli doğrama.
- Kotul kotul doğramak: Büyük, biçimsiz doğram, kesme, şekil verme.
- Kuru katık: Zeytin, peynir.
- Külbastı: Pirzola.
- Laana: Lahana
- Lokum tozu: Pudra şekeri.
- Mallebi: Muhallebi
- Papara: Mısır unu ve süt ile yapılan yiyecek.
- Parçalanık: Didiklenmiş.
- Piinir: Peynir.
- Pravuşta eriği: Kayısı tadında küçük sarı erik. Reçeli yapılır.
- amsak: Sarımsak
- Sendirmek: Yağda kavurup eritmek.
- SEPELEMEK: Serpmek.
- Sıvı tencere: Sığ tencere.
- SIVIK: Cıvık
- SOĞANI CIZLATMAK: Soğanı yağda kavurup yumuşatmak.
- TAHAN: Tahin.
- YASLATMAK: Ezmek, sıkmak.
- YIMIRTA: Yumurta
- Zitin: Zeytin
Derleyen ve Katkıda bulunan: 71 yaşındaki anam Kıymet TAŞKIRAN’ın kullandığı en çok terimler seçilmiş, köy halkından yaşlılarla görüşmelerle birebir onaylatılarak derlenmiştir. Recep TAŞKIRAN Kaynaklar : - Http://www.tekiturizm.gov.tr
- Batı trakya türkleri’nin geçmişten günümüze beslenme kültürleri üzerine bir araştırma -ıı-araştıran: şöhret Ahmet
- http://turkishstudies.net/sayilar
Not: Katkı ve eleştirilerinizi bekliyorum . |